Wilskracht - Een eindeloze voorraad of toch eerder beperkt?

Wanneer mensen denken aan wilskracht, denken ze vaak aan iets dat beperkt is en ‘op’ kan geraken. We stellen ons wilskracht voor als een rivier die bij droogte leeg is. Maar klopt dat?

Wat is wilskracht?

Misschien ken of gebruik je het woord wilskracht niet vaak, maar de kans is groot dat je één van deze synoniemen vast al in de mond hebt genomen:

• Vastberadenheid
• Drive
• Motivatie
• Zelf discipline
• Zelf controle
• Veerkracht
• Mentale energie
• ‘Ik kan het doen’ mindset
• …

Velen zullen deze term ook als volgt omschrijven:

• Het vermogen om ‘korte termijn beloningen’ uit te stellen om ‘lange termijn doelen’ te bereiken.
• De capaciteit om ongewenste gedachten, gevoelens en acties te negeren.
• Vaker het rationeel brein gebruiken i.p.v. het emotionele brein.
• Een voorraad van ‘levensenergie’ die beperkt is en dus kan opgeraken.

De gedeelte in onze hersenen die hiervoor verantwoordelijk is, is onze Prefrontale cortex (PFC) en speelt  een belangrijke rol in zelf controle en discipline.

Aangezien PFC verantwoordelijk is om aan verleidingen te weerstaan, welk deeltje in de hersenen is dan verantwoordelijk om die verleidingen en cravings in de eerste plaats te krijgen? Waar ontstaan die cravings?

Sommige neurowetenschappers zeggen dat er precies ‘twee stemmen’ leven in onze gedachten.

Stemmetje één, emotionele brein, is degene die altijd streeft naar onmiddellijke bevrediging van je verlangens, vaak ten koste van je lange termijn doelen.

Het tweede stemmetje, het rationele brein, is het stemmetje afkomstig van onze PFC die lange termijn doelen in het achterhoofd houdt. Het is dit stemmetje die ervoor zorgt dat we ons kunnen gedragen als volwassen mensen i.p.v. kleine kinderen. Of tenminste dat zou de bedoeling moeten zijn. 😉

De cravings ontstaan dus uit dat eerste stemmetje en bevindt zich rond de hippocampus, hypothalamus en de amygdala. En is verantwoordelijk voor onze emoties, cravings en gedrag (en nog voor een hoop andere zaken die ons te ver zouden brengen).

Vb:

Wanneer je een stuk chocolade ziet, zal ons emotionele brein je zeggen dat je het moet opeten. Gelukkig schiet ons rationele brein (PFC) ook meteen in actie om ons te herinneren aan onze lange termijn doel (aka afvallen). Tenminste dat is het geval zolang de PFC niet vermoeid is en er nog voldoende wilskracht over blijft om aan de verleiding te weerstaan.

Wilskracht en gewoonte verandering

Wanneer we nieuwe gezondere of betere gewoontes willen opbouwen OF oude slechte gewoontes willen stoppen, gaan we in eerste instantie gebruik moeten maken van wilskracht.

Volgens de Van Daele betekent een gewoonte letterlijk:

Iets dat u vaak en regelmatig doet, soms zonder te weten dat u het doet.

Zolang een bepaalde handeling geen gewoonte is, vraagt het dus wilskracht en mentale energie om het uit te voeren. Pas wanneer je een handeling op een frequente basis uitvoert gedurende een langere tijd, kan er een nieuwe gewoonte ontstaan. Een gewoonte die van zelf gaat en dus veel minder wilskracht vraagt van onze PFC.

Hoe lang? Dat is sterk afhankelijk van de handeling. Onderzoekers zijn het er in het algemeen over eens dat een handeling elke dag voor minimaal 66 dagen moet uitgevoerd worden vooraleer een nieuwe gewoonte kan ontstaan. Dit is echter een gemiddelde. Het kan korter, maar ook veeeeeel langer duren. Vooral de frequentie van de nieuwe handeling speelt hierin een belangrijke rol. Hoe vaker je iets doet, hoe sneller er een nieuwe gewoonte kan ontstaan.

‘Resultaat’ doelen VS ‘Identiteit’ doelen

Daarnaast is het ook belangrijk dat de handeling in lijn zijn met de identiteit die je tracht te bereiken. Indien je jezelf blijft zien als een ‘zak patatten in de zetel die niet graag sport’ dan is de kans klein dat regelmatig sporten ooit een gewoonte wordt voor jou.

Wil je een gezonde levensstijl opbouwen die duurzaam is? Dan moet je niet enkel je gewoontes veranderen maar ook je identiteit.

Zo kunnen nieuwe gewoontes je identiteit veranderen maar kan een nieuwe identiteit ook invloed hebben op jouw gewoontes. Het werkt dus van twee kanten.

Wanneer je jezelf een doel zet, kan je er op twee manieren aan werken, namelijk ‘outcome based’ of ‘identity based’. Uit onderzoek blijkt dat het aanpassen van jouw identiteit en hoe je jou zelf ziet ervoor gaat zorgen dat gewoontes veel gemakkelijker tot stand komen en vol te houden zijn.

Het is dus belangrijk om een nieuwe identiteit te kiezen in lijn met jouw doel, waardes en normen.  

“Ik ben iemand die niet graag sport” VS “Ik ben iemand die zijn boodschappen doet met de fiets.”

“Veel biertjes drinken met de vrienden op vrijdagavond is wie ik ben.” VS “Ik kan genieten van een paar biertjes maar ik heb geen alcohol nodig om me te amuseren.”

“Ik heb geen doorzettingsvermogen en te weinig wilskracht” VS “Ik ben iemand die energie haalt uit het behalen van zijn doel waardoor ik ze volhou.”

Met deze laatste zin in onze gedachten, gaan we naadloos over naar het volgende thema, namelijk:

Is wilskracht echt ‘beperkt’ in voorraad?

In de begin jaren 2000’s startte het onderzoek naar wilskracht door  professor Suzanne Segerstrom aan de Universiteit van Kentucky. Hieruit bleek dat wanneer mensen wilskracht gebruikten hun hartslag naar omhoog ging.

Andere studies toonden aan dat mensen na het gebruiken van het wilskracht moe waren.

Latere studies ontdekten dat teveel keuzes op een buffet ervoor zorgt dat we meer moeite hebben om gezonde keuzes te maken. Je kan dus beter je aantal opties limiteren.

Zo werden er nog tal van studies gedaan, het globale besluit? Onze wilskracht voorraad is beperkt en we moeten dus prioriteiten stellen zodat we niet zonder komen te zitten.

Terwijl er zeker een waarheid zit in dit verhaal, is er echter één GROOT probleem. Het is maar een halve waarheid.

It’s a mind game

Recentere studies tonen namelijk aan dat wilskracht heel gemakkelijk te verhogen is.

Zo gemakkelijk zelf dat hoe je denkt over wilskracht bepaald hoeveel wilskracht je hebt.

In plaats van wilskracht voor te stellen als iets dat ‘eindig’ is, kan je het beter voorstellen als iets dat je kan ‘opbouwen’ en accumuleren.

Wat blijkt? Wanneer aan testpersonen gezegd werd dat hun wilskracht ging TOENEMEN door een mentale activiteit uit te voeren die veel energie vroeg, konden de testpersonen de taak ook veel beter uitvoeren EN waren ze veel minder mentaal vermoeid achteraf.

Onze perceptie en de kracht van onze gedachten, is niet te onderschatten.

Wat betekent dit voor jou?

Net zoals in elke ander aspect in je leven, bepaald de manier hoe je tegen ‘jezelf praat’ voor een groot stuk hoe je omgaat met een situatie.

Dit betekent dat de manier hoe je denkt over ‘wilskracht’ bepaald hoe je jou gedraagt en hoe je ermee omgaat.

Zoals we ondertussen gezien hebben, is het beter om wilskracht niet te zien als een grondstof die op kan geraken maar eerder als iets dat je kan cultiveren.

Jouw stappenplan naar MEER wilskracht

1. Stel jezelf eerst de vraag: “Wat betekent wilskracht voor mij”

Hoe heeft deze definitie impact op jouw leven en acties? Helpt deze manier van denken jou om je doel te bereiken of remt het je?

2. Hoe kan een andere blik hierop jou helpen om jouw doel te bereiken?

Denk hierbij aan zaken zoals:

– Maaltijden voorbereiden zodat je met een goed gevoel de werkweek kan starten.

– Elke ochtend een loopje of wandeling doen om meer energie te hebben voor de rest van de dag.

– Iedere avond een half uurtje voor slapen even lezen om tot rust te komen.

– 10.000 stappen per dag en dit bijhouden op een kalender via kruisjes. Hoe meer kruisjes na mekaar, hoe meer gemotiveerd om verder te doen.

3. Hoe kan je jouw definitie van ‘wilskracht’ herdefiniëren zodat het jou helpt in het bereiken van je doel?

Indien de definitie van wilskracht jou remt, hoe kan je deze dan herdefiniëren. Hieronder enkele ideetjes:

“Het behalen van mijn dagelijks doel heeft me energie.”

“Werken aan een uitdagende taak en ervoor slagen, zorgt ervoor dat ik me energievoller voel om toekomstige taken aan te kunnen.”

“Mijn vat wilskracht kan niet ENKEL leeglopen maar ook BIJGEVULD worden. Door mijn doelen te bereiken en uitdagingen en problemen te zien als een opportuniteit om te leren / groeien, kan ik mijn vat terug bijvullen.”

“Wilskracht is zoals een spier. Hoe meer je het gebruikt, hoe groter het wordt.”

…

Dit zijn maar enkele voorbeelden. Probeer voor jezelf een goede ‘leuze’ of ‘spreuk’ te vinden die jou helpt herinneren dat wilskracht iets is dat kan worden bijgevuld.

4. De volgende keer als je het gevoel hebt dat je ‘motivatie’ en ‘wilskracht’ op is om een bepaalde taak uit te voeren, denk dan eens na hoe je jouw definitie van wilskracht kan herdefiniëren.

Indien het een taak is die je in het verleden al gedaan hebt, welke voldoening had je na de uitvoering? Kan je deze energie gebruiken als motivatie om toch even door te zetten omdat je weet dat je je erna beter gaat voelen?

Wilskracht is in essentie de capaciteit om te pauzeren en na te denken vooraleer je tot actie over gaat.

Een mooi voorbeeld is lopen. Wanneer je een lastige dat op het werk hebt gehad, heb je het gevoel dat je geen energie meer over hebt om te gaan lopen. Wanneer je echter wilskracht ziet als iets dat kan groeien, besef je dat na het werk gaan lopen er juist voor kan zorgen dat je je erna beter gaat voelen met MEER energie.

Onthoud dit!

Mentale vermoeidheid ≠ Fysieke vermoeidheid

Wanneer je de volgende keer een moment van weinig motivatie en wilskracht ervaart, bedenk dan dat het uitvoeren van jouw doelen er juist voor zal zorgen dat je erna MEER energie en wilskracht hebt.

Uiteraard zal dit niet het enigste zijn, dat jou kan helpen om je doel te bereiken. Minstens even belangrijk zijn:

• Jouw omgeving vetverlies vriendelijk maken. Hoe minder verleidingen, hoe gemakkelijker het is om je doel te bereiken 🙂
• Niet teveel willen in 1x en stap per stap nieuwe doelen zetten.
• Zelf compassie, we streven niet naar perfectie en mindere dagen horen bij het leven.
• Naar jezelf en jouw acties kijken als onderzoeker en niet als rechter.
• Een goed sociaal netwerk uitbouwen.

Wil je meer weten over dit onderwerp? En kan je niet wachten tot wanneer onze nieuwe artikels verschijnen? Neem dan alvast ook eens een kijkje op de website van James Clear, auteur van bestselling boek ‘The Atomic Habits’.

Nog een leuke video omtrent wilskracht (tenminste als je het iets minder aangename accent van de spreker wat negeert :p )